Zmora geografii

Każdy z nas ma jakieś wspomnienie z lekcji geografii. Jedni do tej pory pamiętają wszystkie prawobrzeżne dopływy Odry, inni stolice Europy a kolejni skalę wydobycia węgla kamiennego w Polsce… Ja pamiętam rośliny regla dolnego, górnego, piętra kosodrzewiny… Wypisane w książce i wkuwane na pamięć. Nikt mi ich nigdy nie pokazał. Na niewyraźnej planszy występowała jedynie Szarotka alpejska. To były czasy sprzed internetów, więc nie szło sobie wygoolać. Posiadałam czysto teoretyczną wiedzę książkową, a jak przyszło co do czego to i tak tych roślin nie potrafiłam rozpoznać. Szkoda.

Dziś, w dużej mierze dzięki najukochańszej Babci Danusi, poza polską i łacińską nazwą rośliny potrafię ją rozpoznać, wiem gdzie występuje, jak jej szukać, jaką ma strukturę i kiedy najlepiej się prezentuje. To lata robienia zielników, wędrówek po bezdrożach z kluczem do rozpoznawania roślin, a teraz już z aparatem.

Dziś podręcznikowy Dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis). Regularnie pojawia się na biologii jako roślin chroniona i zagrożona wyginięciem. Cechą charakterystyczną jest brak łodygi i wyrastająca prosto z ziemi rozeta pierzastych liści. Wytwarza okazały, srebrzysty kwiatostan. Gwarantuję, że jest nie do pomylenia z żadną inną rośliną.

Występuje na nasłonecznionych stokach w reglu dolnym Tatr, w Pieninach, Sudetach i Beskidach. Mi udało się go spotkać jedynie w Beskidzie Żywieckim, gdzie występuje dość pospolicie. W związku z tym, jaki jest jej status prawny? Roślina ta podlegała ochronie całkowitej do 2014 roku ze względu na jej masowe wycinki (funkcja dekoracyjna). Obecnie podlega ochronie częściowej. Zobaczymy na jak długo, ponieważ w skutek zarastania polan znika jego populacja.

Wczesną wiosną można zebrać zeszłoroczne, zasuszone kwiatostany

Dziewięćśił dawniej uważano za roślinę magiczną. Przypisywano jej czarodziejską moc dziewięciu sił, które miały wzmacniać jej lecznicze właściwości. Ponadto jest klasycznym motywem sztuki podhalańskiej. Zasuszony idealnie nadaje się do prezentacji dla uczniów 🙂